ਹਜ਼ਾਰ ਏਕੜ ਰਕਬਾ ਡੁੱਬਿਆ: ਸੰਗਰੂਰ 'ਚ ਨਹਿਰ ਦੇ ਪਾੜ ਕਾਰਨ ਝੋਨੇ-ਮੱਕੀ ਦੀ ਫਸਲ ਤਬਾਹ, ਕਿਸਾਨ ਰੋਣ 'ਤੇ ਮਜਬੂਰ

ਨਹਿਰ ਦੇ ਪਾੜ ਕਾਰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਏਕੜ ਫਸਲ ਤਬਾਹ, ਕਿਸਾਨ ਰੋਣ ਉੱਤੇ ਮਜਬੂਰ

ਸੰਗਰੂਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਖਡਿਆਲ 'ਚ ਵਾਪਰਿਆ ਹਾਦਸਾ, ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਆ ਰਹੀ ਆਫ਼ਤ

ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਖਡਿਆਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕੱਲ ਸਵੇਰੇ 4 ਵਜੇ ਨੀਵੀਂ ਨਹਿਰ ਦਾ ਪਾੜ ਪੈ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਏਕੜ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਭਰ ਗਿਆ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਝੋਨੇ ਦੀ ਪਨੀਰੀ, ਮੱਕੀ, ਚਾਰਾ ਤੇ ਹੋਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਈਆਂ।

ਪਾਣੀ ਨੇ ਲਿਆ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਏਕੜਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਨਿਗਲ

• ਤਕਰੀਬਨ 1000 ਏਕੜ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਹੋਇਆ ਪਾਣੀ
• ਮੁੱਖ ਫਸਲਾਂ ਜਿਵੇਂ ਝੋਨਾ, ਮੱਕੀ, ਹਰਾ ਚਾਰਾ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤਬਾਹ
• ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਚਾਰਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ
• ਝੋਨੇ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪਨੀਰੀ ਲਾਉਣ ਦਾ ਵੀ ਸਮਾਂ ਨਿਕਲ ਰਿਹਾ

ਕਿਸਾਨ ਦਿਲੋਂ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ, ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਪੈਸੇ ਡੁੱਬ ਗਏ

ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਝੋਨੇ ਦੀ ਪਨੀਰੀ, 4500 ਰੁਪਏ ਲੇਬਰ, 1500 ਰੁਪਏ ਦਾ ਤੇਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਖਰਚੇ—all went in vain. ਕਿਸੇ ਨੇ ਠੇਕੇ 'ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਲਈ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਕ਼ਰਜ਼ ਚੁਕਾਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਰੱਖੀ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਉਹ ਸਾਰੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਡੁੱਬ ਗਈਆਂ।

ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ: "ਛੇ ਕਿਲੇ ਜ਼ਮੀਨ ਠੇਕੇ 'ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਪੂਰੀ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ, ਹੁਣ ਠੇਕੇ ਦੇ ਪੈਸੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਣਗੇ। ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ ਗੁਜ਼ਾਰਾ?"

ਪਾਣੀ ਦਾ ਬਹਾਵ ਨਹੀਂ ਰੁਕਿਆ, ਪਾੜ ਪੂਰਣ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਸਿਰਫ 20% ਤੱਕ ਹੀ ਤਰੱਕੀ

ਨਹਿਰੀ ਵਿਭਾਗ ਵਲੋਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪਾਣੀ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਪਰ ਪਾਣੀ ਦਾ ਬਹਾਵ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ ਨੁਕਸਾਨ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ। 30 ਘੰਟਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਹੋਣ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਸਿਰਫ 15–20 ਫੀਸਦੀ ਪਾੜ ਹੀ ਪੂਰਿਆ ਗਿਆ।

ਪਹਿਲਾਂ ਦਰੱਖਤਾਂ ਨਾਲ, ਹੁਣ ਮਿੱਟੀ ਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਥੈਲਿਆਂ ਨਾਲ ਪਾੜ ਪੂਰਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਬਹਾਅ ਵਿਚ ਇਹ ਕੰਮ ਹੋਰ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣ ਜਾਂਦਾ।

ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਪਾੜ, ਪਰ ਕੋਈ ਪੱਕਾ ਹੱਲ ਨਹੀਂ

ਇਸੇ ਥਾਂ 2023, 2022 ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾੜ ਪੈ ਚੁੱਕਾ। ਕਿਸਾਨ ਸਵਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਥਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸੀ, ਤਾਂ ਥੋਸ ਇਲਾਜ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ? ਕੀ ਹਰ ਸਾਲ ਪਾੜ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਸਰਕਾਰ?

ਐਸਡੀਓ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਨਵੀਂ ਨਹਿਰ ਦਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਪੈਂਡਿੰਗ

ਡਰੇਨ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਦੇ ਐਸਡੀਓ ਅਨੇਜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਣੀ ਦਾ ਬਹਾਵ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕੰਮ ਜਲਦ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨਵੀਂ ਨਹਿਰ ਬਨਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਹੁਣ ਤੱਕ ਮੰਜ਼ੂਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਾਣੀ ਬੰਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪੂਰੀ ਰਿਪੇਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਰ ਹਕੀਕਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤਕਰੀਬਨ 15 ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਵੀ ਨਹਿਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨਾਜੁਕ ਦਿਸਦੀ ਹੈ।

ਮਨਰੇਗਾ ਮਜ਼ਦੂਰ, ਡੇਰਾ ਪ੍ਰੇਮੀ ਤੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ ਲਗੇ ਹੋਏ ਨੇ

ਕਿਸਾਨ, ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ, ਡੇਰਾ ਪ੍ਰੇਮੀ ਤੇ ਮਨਰੇਗਾ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਜੋਖਮ 'ਚ ਪਾ ਕੇ ਪਾੜ ਪੂਰਨ ਵਿੱਚ ਜੁੱਟੇ ਹੋਏ ਨੇ। ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿ ਜਦ ਤਕ ਸਰਕਾਰੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਬੰਦੇ ਆਉਂਦੇ, ਅਸੀਂ ਰਾਤੀ ਹੀ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ: ਕੀ ਹਰ ਸਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰੇਗਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ?

ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਫੀਲਡ ਇੰਟਰਵਿਊਜ਼ ਵਿਚ ਰੋਂਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ, ਤਬਾਹ ਹੋਈ ਫਸਲ, ਉਡੀਕਾਂ ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਸਭ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਤੱਕ ਹਾਦਸਾ ਨਾ ਵਾਪਰੇ, ਤਦ ਤੱਕ ਹੀ ਕਿਉਂ ਜਾਗਦਾ ਹੈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ?

ਹਰ ਸਾਲ ਹਜ਼ਾਰ ਏਕੜਾਂ ਦੀ ਫਸਲ ਖਰਾਬ ਹੋ ਰਹੀ, ਪਰ ਕਾਗਜ਼ੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ। ਲੋਕੀ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਨੇ, "ਕੀ 2026 ਦੀ ਉਡੀਕ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ?"

ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਵਿਭਾਗ ਉੱਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸਵਾਲ

• ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਉਮੀਦਾਂ ਤੇ ਫਸਲ ਦੋਵੇਂ ਡੁੱਬ ਰਹੇ ਨੇ
• ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਰਾਤ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ
• ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕੋ ਥਾਂ ਤੇ ਪਾੜ ਪੈ ਰਿਹਾ
• ਨਵੀਂ ਨਹਿਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹਜੇ ਵੀ ਕਾਗਜ਼ੀ ਹੈ

ਕਿਸਾਨ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿ ਹੁਣ ਉਹ ਝੋਨੇ ਦੀ ਪਨੀਰੀ ਕਿਸੇ ਮਿੱਤਰ ਤੋਂ ਮੰਗਣਗੇ ਜਾਂ ਵਧੇਰੇ ਮੁੱਲ ਦੇ ਕੇ ਲੈਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਪਰ ਮੁੱਦਾ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਫਸਲ ਦੁਬਾਰਾ ਲਾਈਏ, ਮੁੱਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨੁਕਸਾਨ ਰੋਕਿਆ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ?

ਅੰਤ ਵਿੱਚ: ਇਹ ਸਿਰਫ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਸਾਡੇ ਸਭ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ

ਖੇਤੀ ਸਾਡੀ ਜੜ੍ਹ ਹੈ, ਕਿਸਾਨ ਸਾਡਾ ਭਵਿੱਖ। ਜੇਕਰ ਹਰੇਕ ਸਾਲ ਇਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਤੇ ਇਹ ਰੋਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣਗੀਆਂ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਪ੍ਰਗਤੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?